TRT’den 27 Mayıs 1960 darbesi belgeseli: Yeter! Söz Savunmanın

BELGESEL 26.05.2023, 09:25 26.05.2023, 12:05
TRT’den 27 Mayıs 1960 darbesi belgeseli: Yeter! Söz Savunmanın

TRT tarafından 27 Mayıs 1960 darbesinin yıl dönümüne özel olarak hazırlanan “Yeter! Söz Savunmanın” belgeseli, 63 yıl önce Yassıada’da esir tutulanların savunmalarını ilk kez kendi seslerinden ekranlara getirecek. Belgeselde Adnan Menderes’in nasıl bebek katili yapılmak istendiği, Celal Bayar’ın kürsüde savunma hakkının elinden alınmasına yönelik tepkisi, mahkeme salonunda hayatını kaybeden Lütfi Kırdar’ın son sözleri ve daha birçok hadise çarpıcı belgelerle ilk kez yayınlanacak. Ezberleri bozacak “Yeter! Söz Savunmanın” belgeseli ilk bölümüyle yarın akşam saat 22.30’da TRT Haber’de.

İstanbul Radyo Arşivi’ndeki taş plaklardan çıkan ses kayıtları ve ilk defa ortaya çıkan belgelerle hazırlanan, karanlık bir döneme ışık tutacak olan “Yeter! Söz Savunmanın” belgeseli her cumartesi saat 22.30’da TRT Haber’de ekranlara gelecek. 5 bölümden oluşan belgesel ilk bölümüyle yarın akşam izleyiciyle buluşacak.

63 yıl önce Yassıada’da esir tutulanların savunmaları ilk kez kendi seslerinden duyulacak

TRT tarafından hazırlanan belgeselde, 63 yıl önce Yassıada’da esir tutulanların savunmaları ilk kez kendi seslerinden duyulacak. Darbe mahkemesinde meşru bir iktidar yargılanırken, kara propaganda makinesinin nasıl çalıştığı gözler önüne serilecek. Hukukun hiçe sayıldığı Yassıada’da sözde mahkeme kurulması için yapılan hazırlıklar belgelerle anlatılacak. Manipülasyon aracı olarak kullanılan “Yassıada Saati” programının yapımında ıslak imzası olanlar deşifre edilecek. Milli Birlik Komitesi İrtibat Bürosu’nun kaleme aldığı “Ada Planı”nda hangi gerçeklerin saklı olduğu seyirciyle buluşacak. Savunmaların halktan nasıl gizlendiği açığa kavuşurken, Yüksek Adalet Divan Heyeti ve soruşturma kurulu üyelerinin konforu için sağlanan imtiyazlara da parantez açılacak.

Döneme dair yeni belgeler ilk kez yayınlanacak

Belgeselde, dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in nasıl bebek katili yapılmak istendiği dönemin tanıkları ve fethi kabir belgeleriyle anlatılırken, 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın kürsüye geldiğinde savunma hakkının elinden alınmasına yönelik tepkisi ilk kez televizyondan duyulacak. Mahkeme salonunda hayatını kaybeden Eski Sağlık Bakanı Lütfi Kırdar’ın son sözleri ilk kez izleyiciyle buluşacak. Yüksek Adalet Divanı Başkanı Salim Başol’un adeta ölüme davetiye çıkaran sorularına karşı Kırdar’ın ayakta verdiği cevaplar ekrana gelirken, ölmeden üç gün önce ailesine yazdığı mektubun orijinali de ilk kez belgeselde yayınlanacak. Lütfi Kırdar’ın oğlu Üner Kırdar ise darbecilerin babasının cenazesinden bile nasıl rahatsız olduklarını ekranlarda anlatacak.

Cumhuriyet tarihinin ilk muhtırasındaki sır çözülüyor

Darbeden 24 gün önce Kara Kuvvetleri Komutanı Cemal Gürsel’in yazdığı mektup siyasi tarihimizdeki ilk muhtıraydı. 50 yıllık iki arkadaş olan Etem ve Adnan Menderes’i bu mektup nasıl ayırdı, Gürsel mektubu kiminle kaleme aldı? Celal Bayar kime soru yöneltti, kabine üyelerinin tepkisi ne oldu? Mektubun orijinali yıllarca nasıl saklandı ve Yassıada’da Menderes, avukatı Burhan Apaydın’a mektupla ilgili neler söyledi? Tüm bu sorular belgeselde cevap bulurken, Cumhuriyet tarihinin ilk muhtırasındaki gizem de çözülecek.

Turan Emeksiz’in otopsisini yapanlar anlatıyor

63 yıldır tartışılan konuda bu kez otopsiye girenler konuşacak. Yassıada’da tutuklu Savcı Cemil Cahit Tokar, Morg Müdürü Dr. Mehmet Dinçer ve Doç. Dr. Talia Bali Aykan, 29 Nisan 1960 tarihinde Gureba Hastanesi’nin otopsi salonunda neler yaşandığını anlatacak. Türkiye’nin ilk kadın patoloji uzmanı Aykan’ın esir hayatında yazdığı mektuplar da belgeselde yer alacak.

27 Mayıs’a saatler kala karargâhtaki brifing

Harp Okulu öğrencileri darbede nasıl kullanıldı, silahları kim dağıttı? Darbeden bir gün önce yaralanan öğrenci hastaneye hangi gerekçeyle sevk edildi. 27 Mayıs’a saatler kala Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun, karargâhtaki konuşmasında ne söyledi? Mülkiye’nin duvarlarındaki mermi izleriyle ilgili Başbakan Adnan Menderes telefonda dekana ne dedi? Tarihe kara leke olarak geçen son kararlar okunmadan önce mahkemenin yaptığı usul değişikliği neydi? Kararlar nasıl okundu? Tüm bu soruların cevapları ve daha fazlası final bölümünde açıklanacak.

TRT tarafından hazırlanan belgesel, 289 saat dinleme ve binlerce sayfa tutanak incelenerek hazırlandı. Çarpıcı olayların yeni açığa çıkan belgelerle anlatılacağı ve 5 bölümden oluşan “Yeter! Söz Savunmanın” belgeseli her cumartesi saat 22.30’da TRT Haber’de ekranlara gelecek. Belgesel ilk bölümüyle yarın akşam izleyiciyle buluşacak.

TRT ortak yapımı “Elli Kelimelik Mektuplar”, yarın akşam TRT 1 ve TRT Türk’te yayınlanacak

Adnan Menderes döneminde bakanlık görevi yapan Tevfik İleri'nin 27 Mayıs darbesiyle Yassıada'ya sürgün edilişini ve ailesinin başından geçenleri gerçeklere dayanarak ele alan TRT ortak yapımı "Elli Kelimelik Mektuplar" filmi de, yarın akşam TRT 1 ve TRT Türk ekranlarında yayınlanacak.

27 Mayıs Darbesi'ni gerçekleştiren askeri cunta yönetimi tarafından Yassıada'ya sürülen ve aylarca kötü muameleye maruz kalan Tevfik İleri’nin bu süreçte yaşadıklarını ele alan yapım, tarihi gerçeklere de ışık tutuyor. Yönetmenliğini Emir Khalilzadeh'in üstlendiği, başrollerinde Gizem Karaca, İlker Kızmaz, Tekin Temel, İlhan Şeşen, Derya Alabora ve Zafer Kırşan yer aldığı film yarın akşam saat 23.00’te TRT Türk’te, saat 23.55’te ise TRT 1 ekranlarında izleyiciyle buluşacak.

Yorumlar (0)